Ma charakterystyczny kształt tępej, symetrycznej, lekko pochylonej piramidy o zaokrąglonej kopule szczytowej (i to zarówno, gdy patrzy się na niego od strony północnej oraz południowej). W 1904 r. Janusz Chmielowski Kołowy Szczyt nazywał "wytworną piramidą".
Kołowy Szczyt (2418 m .p.m.) (słow. Kolový štít, niem. Rotseespitze, węg. Vörös-tavi-csúcs)
Jest to położony w głównej grani Tatr, w słowackiej części Tatr Wysokich. Jest też przedostatnim (przed Jagnięcym Szczytem) z dużych masywów na północno-wschodnim krańcu grani głównej Tatr Wysokich.
Od położonego na południe od niego Czarnego Szczytu jest oddzielony Czarną Przełęczą, a od masywu Jagnięcego Szczytu– Kołową Przełęczą. W grani opadającej na Kołową Przełęcz znajdują się dwie duże turnie, uznawane za samodzielne szczyty:
-Modra Turnia (2312 m n.p.m.),
-Czerwona Turnia (2284 m n.p.m.).
Kołowy ze szczytu Czarnego, fot: portalgorski.pl
Cały masyw od Czarnej Przełęczy do Kołowej Przełęczy w grani głównej zajmuje odcinek o długości ok. 1 kilometra.
Masyw jest zbudowany z granitów, dzięki czemu skały mają nieco jaśniejszą barwę niż w szczytach położonych dalej na południe.
Szczyt wznosi się bezpośrednio ponad trzema dolinami, którymi są:
-na południowym zachodzie: Dolina Czarna Jaworowa,
-na północy: Dolina Kołowa i jej górne piętro, Bździochowa Kotlina,
-na wschodzie: Dolina Jastrzębia.
W grani opadającej na południe do Czarnej Przełęczy znajdują się kolejno:
-Przełączka za Kołową Kopką,
-Kołowa Kopka,
-Czarny Przechód,
-Czarne Czuby.
Za Kołowym Szczytem grań główna skręca nieco ku wschodowi. Znajdują się w niej kolejno:
-Zadnie Kołowe Wrótka,
-Kołowe Czubki,
i pozostałe.
Od samego wierzchołka Kołowego Szczytu odchodzi północno-zachodnia boczna grań: Bździochowa Grań z licznymi szczytami.
Wyróżniają się tutaj ściany:
-południwo-zachodnia (opada do Doliny Czarnej Jaworowej, ok 250 m wys.),
-północno-zachodnia (opada do Bździochowej Kotliny, ok 500 m wys.),
-wschodnia (opada do Doliny Jastrzębiej, ok 200-250 m wys.).
Kołowy Szczyt znad Czarnego Stawu Jaworowego, fot: portalgorski.pl
Turystyka i wspinanie:
Na wierzchołek nie prowadzą żadne szlaki turystyczne.
Najdogodniej jest wejść na niego południową granią od strony Czarnego Przechodu.
Z dróg taternickich, warto wymienić:
-wschodnią ścianą przez Skrajną Kołową Basztę (droga Pochyly'ego),
-wschodnią ścianą przez Pośredni Kołowy Ogródek (droga Sadka),
-wschodnią ścianą przez Zadni Kołowy Ogródek (droga Diesków).
http://taternik.net/index.php/sciany-topo/149-pd-zach-ciana-koowego-szczytu -opis ściany południowo-zachodniej,
Wśród wszystkich ścian okalających masy Kołowego Szczytu (bogatych w liczne kominy, żleby i formacje), zdecydowanie najbardziej urozmaicona jest wschodnia ściana. Wytyczone tu drogi (poza drogą prowadzącą Pośrednią Kołową Drabiną), należą do bardzo trudnych (co najmniej IV w skali UIAA).
Historia:
Niestety, ale pierwsze wejścia nie zostały odnotowane.
Najprawdopodobniej już w XVIII wieku na szczycie byli poszukiwacze skarbów i złota oraz myśliwi z Jurgowa.
Natomiast pierwszego odnotowanego wejścia dokonali:
-niepewnie latem- Christian Genersich i przewodnik Jakob Fabri senior (Węgrzy), w latach 1797–1800,
-pewnie latem- Stanisław Staszic i dwaj koziarze z Jurgowa, w 1804 r.,
-zimą- Gyula Hefty i István Laufer (25 marca 1912 r.).
Ciekawostki:
Nazwa szczytu pochodzi od Kołowego Stawu, położonego w Dolinie Kołowej, a ta z kolei od kolistego kształtu stawu leżącego na jej dnie.
Dolina Kołowa (odnoga Doliny Jaworowej od północy i Doliny Koperszadów Zadnich) jest jednym z najwspanialszych, najpiękniejszych, najbogatszych krajobrazowo miejsc w całych Tatrach. Aktualnie, Dolina Kołowa jest ścisłym rezerwatem TANAP-u.
Wracając jednak do nazwy samego Kołowego Szczytu.
Bronisław Rajchman podawał, że została ona nadana w 1877 r. przez członków wyprawy Tytusa Chałubińskiego, jednak już w 1854 r. używał jej (niezbyt precyzyjnie) Ludwik Zejszner- polski geolog, geograf, kartograf i krajoznawca, prekursor kartografii geologicznej w Polsce.
Dawniej szczytowi nadawano też inne nazwy: Kołowy Wierch, Czerwonostawiański Szczyt (od Czerwonego Stawu w Dolinie Jagnięcej), Czerwona Turnia (dziś nazwa przesunięta na mniej wybitny obiekt), Czerwonostawiańska Turnia, Szczyt Czerwonego Jeziora.
Nazwy te (związany z Czerwonym Stawem) powstały, zanim Modrą i Czerwoną Turnię uznano za samodzielne obiekty.
Bartosz Michalak
ŹRÓDŁA:
- “Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie”, J. Kurczab, M. Wołoszyński, Warszawa 1991;
- "Nieznane Tatry- PRZEWODNIK WYSOKOGÓRSKI", L. Jaćkiewicz, Kraków 2010;
- "Tatry słowackie- przewodnik", J.Nyka, Latchoczew 2002;
- wikipedia;
- Internet.